ćwiczenia, Socjologia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
A. Giddens- Czym zajmują się socjologowie?
· Wytłumaczanie zjawisk
· Sprawdzanie jak wiedza powszechna ma się do rzeczywistości
· Porównywanie życia ludzi w różnych środowiskach
· Konwencja społeczna- schemat, uruchamiający się w różnych sytuacjach (np. ognisko- śpiew, zabawa)
· Wiedza potoczna- stereotypy, uproszczenie rzeczywistości.
· Samoreferencyjna natura życia społecznego- odwoływanie się do konwencji. Każde nasze działanie powoduje utrwalanie się konwencji lub jej modyfikowanie. Tak naprawdę człowiek nigdy nie podejmuje własnych decyzji, powiela jedynie ustalone już wcześniej konwencje.
· Odtwarzanie istniejących już instytucji- studiujemy, nie biorąc udziału w tworzeniu instytutu.
· Wyobraźnia socjologiczna- umiejętność wiązania wszystkiego, co dzieje się w społeczeństwie , z warunkami strukturalnymi, kulturalnymi oraz podmiotowymi działaniami ludzi.
S. Ossowski- Wzory nauk przyrodniczych wobec osobliwości zjawisk społecznych
· W naukach społecznych, wiedza o wynikach badań ma wpływ na postępowanie badacza i osób badanych.
· Wiedza ta staje się elementem sytuacji społecznej (opinia, że wojna jest nieunikniona, może wywołać wojnę)
· Badania powtórzone w środowisku, gdzie znane są już wyniki nie dają zbyt wielkich rezultatów.
· ,,Wskazówki inżynierii społecznej mogą stracić ważność, gdy dostaną się do wiadomości tych, którzy mają być przedmiotem owej inżynierii’’
· ludzie poddani badaniom często wprowadzani są w nową sytuację, nie są już tymi ludźmi, którymi byli przedtem. Zadane im pytania zmuszają ich do myślenia o sprawach o których być może nigdy by nie pomyśleli.
· Badania uświadamiają ludziom ważne sprawy, otwierają oczy na pewne tematy.
· Na wyniki badań socjologicznych wpływ mają m.in. czas, kultura itp. Wyniki badań przyrodniczych prawdopodobnie byłyby takie same teraz i np. w czasach Galileusza czy Newtona.
· Uogólnienia historyczne- zakres ważności twierdzenia wykracza poza zakres materiału przebadanego, ale zakres ów jest ograniczony przez pewne współrzędne czasowo- przestrzenne. 2 rodzaje- pozwalające ocenić reprezentatywność próby dla populacji i nie pozwalające w sposób jednoznaczny ocenić szans błędu.
· Materiały z przeszłości- humanista ma do czynienia z przekazami myśli za pomocą symboli. Ale wtedy pozbawiony jest inicjatywy, gdyż nie może wpływać na badanych.
· Podejście uogólniające- obiekt lub zbiór obiektów jest wart poznania, jeśli jest reprezentantem szerszej kategorii zjawisk i to ten szerszy zakres jest właściwym celem poznania.
· Ograniczenie w badaniach socjologicznych do metod przyrodniczych eliminuje materiały z przeszłości. powoduje depersonalizacje procesu badawczego, normalizacje danych, aby nadawały się do opracowań statystycznych. Unikanie pytań otwartych na rzecz zamkniętych (które często prowadzą do uproszczeń), unikanie kontaktu pomiędzy przeprowadzającym badania a badanym. (a wtedy tylko cześć osób decyduje się na wypełnienie kwestionariusza)
· Socjologia dzieli się na
1. pozytywistyczną (naturalizm)- A. Comte, H. Spencer czyli: bada system, badania ilościowe, normy. Etic- to co wspólne dla danych kultur.
2. humanistyczna (antynaturalizm)- Mead, Blumer czyli: badanie jednostki, interakcje, badania jakościowe. Emic- to co specyficzne dla danych kultur.
P. L. Berger, H. Kellner- Akt interpretacji
· 2 rodzaje znaczen według Schutza:
llznaczenia znajdujące się w obszarze mikroświata jednostki i wytwarzane w sytuacjach życia codziennego. llznaczenia z przeszłości, bądź wytworzone przez ludność z mniej znanych społeczeństwa. (proces ich włączania- poprzez udział w sytuacjach społecznych o innych kontekstach lub poprzez specyficzne dyscypliny naukowe)ll· wspólnicy- jednostki będące z nami w bezpośrednim kontakcie
· rówieśnicy- bez interakcji
· poprzednicy- ci z przeszłości
· zbliżenie swojej struktury znaczeniowej do struktury znaczeniowej innej osoby- aby zrozumieć daną sytuację
· typizacja rozmówcy- umiejscowienie go wewnątrz danej grupy społecznej
· asymilacja- poszerzenie swojej siatki znaczeń
· akomodacja- dostosowanie czyjegoś punktu widzenia do swojego (inne postrzeganie świata)
· J. Piaget- najpierw następuje asymilacja czyjegoś punktu widzenia a potem dopiero zmiana w poprzednim postrzeganiu świata, poprzez akomodację.
F. Znaniecki- Fakty i przedmioty kulturowe
· Współczynnik humanistyczny- polega na tym, aby analizować działania społeczne z uwzględnieniem ich znaczenia dla osób działających. Badacz powinien brać pod uwagę co dane działanie znaczą dla osób działających, starać się przyjąć ich punkt widzenia.
· Dane badacza kultury są zawsze czyjeś, nigdy niczyje
· Wartość różni się od rzeczy tym, że posiada treść i znaczenie. Np. naczynie sakralne prócz treści wizualne, ma również znaczenie dla określonej religii.
· Dodatnia lub ujemna wartość aksjologiczna- wartość pożyteczna lub szkodliwa ze względu na inne wartości w niej zawarte. Np. narzędzie sakralne- dodatnia w chrześcijaństwie, ujemna z islamie.
E. Goffman- Zażenowanie a organizacja społeczna
· 2 rodzaje zażenowania
llmałe faux pas- nagłe zażenowanie, intensywny incydent, krótko o nim pamiętamy ale za to silniej się go przeżywa. llciągłe zażenowanie- długo pamiętamy o tym uczuciu, ale przechodzimy to łagodniejll· zażenowanie wzrasta gdy jednostka zauważy, że inni zauważyli jej faux pas.
· Apogeum- jednostka nie jest w stanie zapanować nad sytuacją- gdy wychodzi ze swojej roli, traci kontrolę- płacz, ucieczka z miejsca wydarzenia.
· Zażenowanie jest wynikiem bycia uwikłanym w pewne role społeczne
M. Weber- Pojęcie działania społecznego
· Typ idealny- abstrakcyjny model, składający się z cech istotnych danego zjawiska społecznego, jednak w czystej postaci nie występujący w rzeczywistości. Pozwala na porównywanie ze sobą różnych zjawisk społecznych. Należy go poznać, aby zrozumieć czynniki irracjonalne.
· Sens- nie jest to sens obiektywnie właściwy, ale nadawany przez działającego w danym historycznym przypadku.
· Eksperyment myślowy- wyłączenie z wyobraźni poszczególnych elementów łańcucha motywów i konstruowanie prawdopodobnego przebiegu działań.
· Rozumienie możliwe jest poprzez odwołanie się do typowych motywów i sensu intencjonalnego działających.
· Racjonalizacja- działanie według powtarzających się reguł- dlatego ludzie są w stanie przewidywać potencjalne zachowania innych.
· Aby pojąć irracjonalne procesy trzeba traktować je jak odchylenia od normy.
· 2 rodzaje rozumowania: 1) bezpośrednie- czyli bezpośrednie wrażenie, 2) wyjaśniające- odnoszące się do motywów.
· Prawo Greshama- gorszy pieniądz wypiera lepszy. Gdy na rynku są 2 rodzaje pieniędzy to ten uznawany za lepszy będzie gromadzony a ten ,,gorszy” pozostanie w obiegu.
· Niedające się zrozumieć prawdopodobieństwo statystyczne- gdy występuje regularność ale nie można wytłumaczyć tego zjawiska w sposób sensowny.
· Socjologiczna statystyka- zajmuje się procesami wyłącznie mającymi sens intencjonalny.
· Naśladownictwo nie jest działaniem społecznym
· Prawa- oznaczają potwierdzone przez obserwacje, typowe szanse pewnego działania społecznego, którego zrozumienie jest możliwe poprzez odwołanie się do typowych motywów i typowego sensu intencjonalnego działających.
B. Malinowski- Zasada ,,do ut des” przenikająca życie plemienne.
· Do ut des- daję abyś dawał- nie jest to zasada o charakterze prawnym ale umownym.
· Społeczny i psychiczny przymus- istotny mechanizm państwa.
· Wzajemne usługi równoważą się
· Nawet wódz plemienia musi stosować się do określonych zasad
· Samodzielnego aktu nie można wyrwać z kontekstu
A. Giddens- Miłość, seks i inne uzależnienia
· Wzorce zachowań (Craig Nakken- klasyfikacja)- rutynowe, codzienne czynności, nad którymi się nie zastanawiamy. Pomagają utrzymać porządek. Mogą zostać łatwo zmienione- np. ktoś wyprowadza psa na spacer rano
· Przyzwyczajenia- wyrażają się w użyciu określenia zawsze, trudniej je zmienić
· Działania kompulsywne- jednostka swoim wysiłkiem nie może ich powstrzymać, mogą mieć formę tzw. rytuałów np. mycie rąk 40 razy dziennie. Pojawiają się gdy jednostka traci poczucie kontroli nad sobą.
· Uzależnienia- rodzaj przyzwyczajenia, wykazującego znamiona działań przymusowych. Są źródłami komfortu i spokoju, ale wycofanie się z nich powoduje lęk i niepokój.
· Właściwości uzależnień- euforia, ulga przy powtórzeniu danego zachowania, desperacja, utrata tożsamości, panika, wstyd, wpadanie w 2 nałóg, przy próbie uwolnienia się od drugiego.
· Euforia- rodzaj chwilowego podniecenia i uwznioślenia, czasem bywa odbierany jako uczucie odprężenia.
· Utrwalenie- występuje wtedy gdy jednostka staje się uzależniona od pewnej formy zachowań
· Uzależnienie od seksu u kobiet- potrzeba urozmaicenia.
E. Goffman- Człowiek w teatrze życia codziennego
· Cyniczny wykonawca roli- wykonawca, który zachowuje dystans wobec roli, którą odgrywa, nie utożsamia się z nią.
· Fasada- standardowe środki wyrazu, które jednostka stosuje celowo lub mimowolnie podczas występu. (np. dekoracja) Pomaga zdefiniować sytuację społeczną- gdy widzimy np. tablicę, krzesła, ławki to orientujemy się, że prawdopodobnie jesteśmy w klasie. Fasada jest formą zinstytucjalizowaną, ma trwałe formy.
· Fasada osobista- środki wyrazu najmocniej związane z samym wykonawcą. (mimika, gesty, sposób bycia) Zburzenie fasady- zaburzenie porządku sytuacji- np. ksiądz wyglądający jak model.
· Typ idealny tworzy zgodność 3 elementów: sposobu bycia, powierzchowności, dekoracji- jest tzw. społeczna fasada.
· Dramatyzacja działalności- wtedy gdy jednostka manifestuje swe zachowania, unaocznianie niewidocznych nakładów np. pracy. Jeżeli zachowanie jednostki ma coś znaczyć to musi ona się tak zmobilizować, by w czasie interakcji wyrazić to co chce zakomunikować. Często służy podniesieniu prestiżu (np. zdany egzamin z WDS daje nam większy prestiż, jeśli wcześniej będziemy narzekać jaki jest/ był trudny)
· Trudności z dramatyzacją- np. pielęgniarka, rozmawiająca z pacjentem aby przyjrzeć się stanowi jego skóry, według innych marnuje czas. Nikt nie dostrzega jej pracy.
· Idealizacja- stosowanie takich środków wyrazu, aby wywołać wrażenie, że zajmuje się wyższą pozycję społeczną niż w rzeczywistości.- idealizacja pozytywna.
· Często nasze mimowolne gesty nas demaskują .
· Mistyfikacja- polega na stworzeniu pozornej tajemnicy, by podporządkować sobie publiczność. Sposób na utrzymanie mistyfikacji to ograniczenie kontaktów i utrzymanie dystansu.
· Maska- ja, którym pragniemy być
· Ja społeczne- to jak nas społeczeństwo postrzega
· Ukryta konsumpcja
P. Rybicki- Więź społeczna i jej przemiany
· Zbiorowość- zbiór ludzi, w którym powtarzają się styczności i zachodzą stosunki społeczne. 2 płaszczyzny:
1. wspólnoty i związki między ludźmi ( język, kultura)
2. stany i akty świadomości ( manifestacja tego w postawie i zachowaniu)
· więź naturalna- dana człowiekowi przez społeczne warunki urodzenia
· więź stanowiona- tam gdzie występują podziały społeczne (np. więźniowie w jednej celi)
· zrzeszeniowa- dobrowolne zrzeszanie się ludzi
· więź lokalna
· przejawy więzi społecznej:
1. zachowanie
2. dystans społeczny, wobec tych, którzy nie należą do danej grupy
3. działania zbiorowe
4. dezintegracja społeczna- konflikty, obojętność ludzi wobec drugich.
R. Merton- Zestawy ról, zestawy statusów społecznych i sekwencje statusów społecznych w czasie.
...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]